Najlepsze wiadomości video z Radomia znajdziesz na naszym kanale na YouTube - TUTAJ.
Impulsem do zawiązania kolegium było niedawne odsłonięcie na ścianie plebanii kościoła farnego tablicy, przypominającej wielkie wydarzenie z historii Radomia - hołd wielkiego mistrza krzyżackiego Johanna von Tieffena złożony w 1489 roku królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi. - Tzw. dom wielki to dla nas bardzo ważne miejsce - to dom Jagiellonów. Jagiellonowie przebywali na zamku ponad dwudziestokrotnie, tu odbywały się różne uroczystości o randze państwowej – przypomina Tadeusz Derlatka, architekt i społecznik.
Zamek w Radomiu został wzniesiony, przypomnijmy, w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego, a przebudowany w stylu renesansowym w wieku XVI. Budowlę strawił pożar podczas potopu szwedzkiego; odbudowano ją, ale nigdy nie odzyskała dawnego blasku. Pozostałością zamku jest tzw. dom wielki - a właściwie dwie jego kondygnacje: piwnice i parter, który w tej chwili służy parafii farnej.
- Kto ma to zrobić, jak nie my? I kiedy, jeśli nie teraz? - pyta retorycznie Jarosław Kowalik, prezes Radomskiego Samorządu Obywatelskiego i pomysłodawca zawiązania kolegium. - Mam nadzieję, że w krótkim czasie zacznie się coś w tym temacie dziać. Myślę, że pasjonatów historii i lokalnych patriotów jest w Radomiu tak wielu, że z całą pewnością to przedsięwzięcie kiedyś się powiedzie.
Akt założycielski Kolegium Odbudowy Zamku Królewskiego w Radomiu podpisało w murach Domu Wielkiego ok. 40 osób; są wśród nich społecznicy, samorządowcy, przedsiębiorcy. - Kiedy cztery lata temu obejmowałem probostwo św. Jana i mówiłem: „to zapraszam na zamek”, wiele osób nie wiedziało, gdzie przyjść - mówi ks. Mirosław Nowak, proboszcz parafii farnej. - Okazuje się, że część radomian nadal nie wie, że plebania fary to dawny Dom Wielki zamku. Często teraz mówimy, jak Radom jest pokrzywdzony przez to czy tamto. A trzeba raczej wspominać, jakim ważnym miejscem był Radom w Rzeczypospolitej, ale i Europie.
Ostatni radomski starosta Aleksander Potkański pod koniec XVIII wieku postanowił mieć „wygodniejszą siedzibę”, zburzył więc piętro Domu Wielkiego, a komnaty przebudował na pokoje. Zamkowy charakter budynek plebanii stracił ostatecznie w XIX wieku, kiedy to m.in. zburzono wieże. Kolegium, wstępnie, planuje dobudowanie piętra i dostawienie dwóch wież. Na parterze Domu Wielkiego nadal mogłaby funkcjonować plebania, a zwiedzającym udostępnione zostałoby piętro i wieże. Możliwe, że jakąś ekspozycję można byłoby umieścić w piwnicach, w które w najmniejszym stopniu ingerowano przez wieki.
Pomysł odbudowy zamku królewskiego w Radomiu niedługo będzie świętował 20-lecie. Od początku taki postulat stawiał Komitet Ratowania Zabytków Radomia. W latach 1999-2000 z jego inicjatywy przeprowadzono badania archeologiczne, także w piwnicach plebanii. Na początku 2011 roku 18 radomian reprezentujących różne pokolenia i zawody wystosowało petycję w sprawie „pilnej potrzeby ratowania i odbudowy Zamku Królewskiego w Radomiu” m.in. do ministra kultury, wojewody mazowieckiego, marszałka sejmiku i władz miasta. Pozostała bez odzewu.
Nie zachowały się żadne przedstawienia radomskiego zamku – ani z czasów Kazimierza Wielkiego, ani z czasów Jagiellonów. Odbudowa byłaby więc swobodną wariacją na temat, jak zamek mógł wyglądać.
Najświeższe wiadomości z Radomia i regionu znajdziesz na profilu CoZaDzien.pl na Facebooku - TUTAJ.
