Bezdech senny – podstawowe informacje
Jak pokazują niektóre statystyki, około 40 % mężczyzn oraz 35 % kobiet w Polsce cierpi na bezdech senny. Jest to przypadłość która polega na powtarzających się epizodach zatrzymania, lub znacznego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe, przy jednoczesnej natężonej pracy mięśni oddechowych. Objawia się to charakterystycznym zachłystywaniem się powietrzem, kiedy człowiek bierze wdech po dłuższym wstrzymaniu, zwykle również pojawia się tzw. chrapanie, wynikające z utrudnionego przepływu powietrza w drogach oddechowych. Co najgorsze, bezdech senny, mimo że jest dość lekceważony przez większość osób, może być bardzo niebezpieczny w dłuższej perspektywie czasu. Nie tylko dochodzi do niedotlenienia organizmu, ale również spada saturacja o około 2-4 % w porównaniu z normalnym jej poziomem. Warto podkreślić, że osoby z bezdechem sennym najczęściej sami nie są w stanie wykryć problemu, dopiero gdy np. małżonek zwróci uwagę na niestandardowy rodzaj oddychania można zorientować się, że to schorzenie dotyczy również ich. Dla osób samotnych z pewnością alarmujące może być to, że często budzą się one w nocy bez powodu, a rano nawet po teoretycznie przespanej nocy boli ich głowa, i nie czują się wypoczęci.
Rodzaje bezdechów sennych – jak lekarze klasyfikują to schorzenie?
Wywiad z lekarzem specjalistą zawsze rozpoczyna się od dokładnego przedstawienia informacji na temat podejrzeń bezdechu sennego. Opisując wszystkie objawy i symptomy, umożliwiamy specjaliście poprawną klasyfikację naszego schorzenia, a tym samym wdrożenie najskuteczniejszej kuracji. Najczęstszą formą bezdechu sennego, bo prawie 90 procent przypadków, jest tzw. bezdech obwodowy, czyli wywołany istnieniem przeszkody blokującej przepływ powietrza. Zwykle jest to krzywa przegroda nosowa, przerośnięte migdałki, czy też problemy z tarczycą. Niekiedy zdarzyć się może, że powodem bezdechu sennego jest znacząca otyłość – w pozycji leżącej ciężar ciała powoduje przygniecenie dróg oddechowych, i tym samym problemy z poprawnym oddychaniem. Pozostałe przypadki to najczęściej tzw. bezdechy mieszane, czyli powodowane przez przeszkodę i zaburzenia neurologiczne, a także ośrodkowe, czyli takie, których przyczyną są zaburzenia neurologiczne. By odpowiednio rozpoznać rodzaj bezdechu, często niezbędne są specjalistyczne badania, nierzadko kilkudniowy pobyt w szpitalu jest niezbędny, by prawidłowo postawić diagnozę.
Najczęstsze przyczyny bezdechu sennego
Przyczyn bezdechu sennego jak się okazuje jest całe mnóstwo, a rozpoczynając od tych najczęściej spotykanych będą to otyłość, palenie papierosów, picie alkoholu, a także co ciekawe budowa anatomiczna naszego ciała, w tym przypadku jest to krótka i gruba szyja – istnieje bowiem zależność miedzy obwodem szyi a prawdopodobieństwem i ciężkością bezdechu sennego. Również nieleczona niedoczynność tarczycy może powodować bezdech senny, ponieważ występuje nabrzmiałość tego organu, co wpływa istotnie na cyrkulację powietrza w drogach oddechowych. Dodatkowe czynniki powodujące bezdech senny to również nieprawidłowa budowa żuchwy, niektóre przypadki polipów, skrzywiona przegroda nosowa a także zbyt wiotkie mięśnie podniebienia. Te przyczyny niestety najczęściej muszą być korygowane operacyjnie, a eliminacja innych czynników takich jak otyłość czy palenie papierosów nie zadziała zbyt skutecznie. Warto podkreślić, że pozycja spania również ma wpływ na bezdech senny, np. zbyt wysokie ułożenie głowy na poduszce może utrudniać efektywny przepływ powietrza. Najczęściej spotykaną przyczyną bezdechu sennego jest jednak otyłość oraz nieprawidłowy kształt przegrody nosowej – w pierwszym przypadku pomóc może jedynie redukcja wagi, tymczasem korekta przegrody nosowej jest możliwa tylko i wyłącznie za pomocą interwencji chirurgicznej.
Skutki nieleczonego bezdechu sennego
Mimo pozornie małej szkodliwości „chrapania”, może on mieć poważne skutki zdrowotne które istotnie wpływają na stan zdrowia oraz ogólne samopoczucie człowieka. Bezdech senny łańcuchowo oddziałuje na różne aspekty życia, np. przeprowadzone w Niemczech badania wykazują, że aż 40 % kierowców którzy spowodowali wypadek cierpieli na bezdech senny, co istotnie wpływało na poziom koncentracji a także dłuższa reakcja na bodźce zewnętrzne. Dodatkowo osoby cierpiące na bezdech senny są o wiele bardziej narażone na choroby układu krążenia oraz zawał serca, a także udary oraz choroby związane z niedokrwieniem serca. Jest to bardzo niebezpieczna sprawa – mimo pozornie niewielkiej szkodliwości, bo przecież wielu ludzi „pochrapuje” w nocy, wyniknąć z tego mogą poważne problemy zdrowotne, które zagrażać mogą nawet życiu. Jednak zdecydowanie najbardziej dokuczliwym skutkiem nieleczonego bezdechu sennego jest codzienny komfort życia – niewyspanie, bóle głowy i odczucie rozdrażnienia bezustannie towarzyszą takiej osobie, przy czym spada również poziom koncentracji i ogólnej energii w ciągu dnia. Sen powinien być czasem regeneracji organizmu, tymczasem bezdech senny skutecznie to uniemożliwia.
Profilaktyka i leczenie bezdechu sennego
W przypadku podejrzenia występowania bezdechu sennego, pacjent poddawany jest najczęściej badaniu polisomnograficznemu, które polega na monitorowaniu snu od momentu zasypiania do całkowitego przebudzenia się, najczęściej w warunkach szpitalnych, czasem również domowych. Takie badanie dodatkowo pozwala ustalić poziom tlenu we krwi oraz zarejestrować reakcje organizmu na ewentualne bezdechy. To daje możliwość oceny, co jest główną przyczyną występowania tych zaburzeń, jak również wybrać odpowiednią drogę leczenia, czasem jest to nie tylko odpowiednia kuracja, ale również operacje. Często wykonywane są również profilaktyczne badania przegrody nosowej oraz całego układu oddechowego, celem ustalenia miejsca zwężenia, które powoduje bezdech senny. Badania te nie należą niestety do przyjemnych, jednak są konieczne, by ustalić źródło problemu i móc go efektywnie zwalczać. Kolejnym badaniem często wybieranym w takich przypadkach jest tzw. portret dróg oddechowych, czyli trójwymiarowa tomografia komputerowa. Jest ona niezbędna przed wykonaniem operacji korygującej nieprawidłowości. By to wykonać, wprowadza się specjalne mikrokamery przez przegrody nosowe, które pozwalają uzyskać dokładny obraz wewnętrznych narządów i naczyń, co jest kluczowe do efektywnej operacji. Czasem konieczne jest też badanie endoskopowe nosa, gardła lub krtani, wiele jednak zależy od indywidualnego przypadku chorego oraz objawów. Niezwykle istotny jest także wywiad lekarski, z którego lekarz dowiaduje się, w jakich okolicznościach pojawia się bezdech senny – pozwala mu to szybciej ocenić możliwe przyczyny schorzenia i wdrożyć odpowiednie badania celem ich potwierdzenia.
Profesjonalny sprzęt do walki z bezdechem sennym – gdzie szukać?
Prócz operacji oraz kuracji zaleconej przez lekarza, często stosowane są również specjalistyczne sprzęty, które mają głównie za zadanie normować poziom tlenu wdychanego podczas snu, i dodatkowo wspomagać organy oddechowe. Spanie z nimi nie należy do komfortowych, jednak z konieczności jest to jak najbardziej zalecane. Do najczęściej stosowanych maszyn tego typu należy np. aparat CPAP, który wytwarza dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, dzięki czemu zapobiega ich zapadaniu się. Do maszyny podłączona jest specjalna maska, którą pacjent zakłada na twarz w trakcie snu. Dzięki temu poziom tlenu jest utrzymywany na odpowiednim poziomie, a sen jest całkowicie spokojny i nieprzerwany. Często również wykorzystywane są tzw. specjalne maski tlenowe, nawet zakładane na całą twarz, które mimo swojej konstrukcji pozostają komfortowe do noszenia podczas snu i nie uciskają zbytnio skóry. Jednocześnie maszyny te dedykowane pacjentom w trakcie snu są bardzo ciche, nie robią szumu ani nie wydają żadnych dźwięków, co mogłoby zakłócać spokojny sen. Producentem cieszącym się wyjątkową renomą jest sklepvitalaire.pl, który w swojej ofercie posiada różne urządzenia wspomagające walkę z bezdechem sennym. Doświadczenie na rynku oraz doskonała orientacja w zakresie leczenia bezdechu sennego sprawia, że sprzęty w ofercie tego producenta są najwyższej jakości, i niezmiennie pomagają ludziom z tym schorzeniem. I choć takie aparaty mogą wydawać się kosztowne, to jednak najczęściej okazują się niezbędne w trakcie leczenia bezdechu sennego – chcąc uniknąć groźnych powikłań i utrzymać odpowiedni poziom dotlenienia organizmu, niezbędne pozostaje wspomagać się takimi urządzeniami, aż do całkowitego wyleczenia schorzenia.
